ZAMAN YÖNETİMİ VE ERTELEME DAVRANIŞI

Erteleme,  bireyin verimliliğini olumsuz yönde etkileyen, karar almanın, bir işi yapmanın hep bir ileride bir tarihe atılması davranışı olarak tanımlanmaktadır.  Erteleme pek çok alanda kendini gösterebilir. Örneğin akademik ertelemede birey ders çalışmayı veya bir proje hazırlamayı sürekli erteler. Bundan dolayı genelde ödevlerini hep son gün güçlükle yetiştirir ya da yetiştiremez. Bir başka alan sağlıkla ilgili ertelemeler olabilir. Kişi sürekli doktora gitmeyi, sağlık sorunları ile ilgilenmeyi erteleyebilir. Ya da borçlarını zamanında ödeme, taksitleri ve faturaları yatırma gibi parasal konularda erteleme yapabilir. Bunun yanında kişilerarası ilişkilerinde; bazı arkadaşlarıyla konuşma ve buluşma konularında yapması gerekenleri geciktiriyor olabilir.

 

Erteleme yaparken genelde şu aşamalar takip edilir. Öncelikle bir şeyi yapmak çok istersiniz ve bu konuda kararlısınızdır. Fakat daha sonra gereksiz yere herhangi geçerli bir nedeniniz olmadan o işi yapmazsınız, nasılsa sonra yaparsınız. Bir taraftan da yapmanız gerektiğini bilir ve bu yüzden kendinizi suçlarsınız ve bundan dolayı kendinize öfkelenirsiniz.  Son dakikada işi yapmaya çalıştığınızda kendinizi rahatsız hisseder,  iyi olmayan bir şekilde işi bitirirsiniz ( ya da bitiremezsiniz ) ve yine kendinizi kınarsınız. Bir daha böyle bir şey yapmayacağınıza dair kendinize söz verirsiniz; fakat elinize başka bir iş geldiğinde yine ertelersiniz. Bazen sıradan, basit ama yapılması gereken işleri bir türlü yapmazsınız ve ileride sizin için sorun yaratır. Bazen de bir şeyi yapacağınıza dair söz verirsiniz; fakat bu sözü tutamazsınız. Bazı durumlarda da her yere her işe sürekli geç kalan kalıyor olabilirsiniz. Bir şeyleri hep en son dakika yapıyorsunuzdur; örneğin evden tam çıkmadan önce çantanızı hazırlamaya çalışıyor ve böylelikle randevulara geç kalıyor olabilirsiniz. 

Erteleme davranışının tek bir nedeni yoktur; bu alışkanlıkta pek çok faktör rol oynayabilmektedir. Bunlardan bazıları:

 

• Zaman yönetimi becerisi eksikliği

 

• Mükemmeliyetçilik, çok fazla iş yüklenme

 

• Öncelik belirleyememe

 

• Verimli çalışma yollarının bilinmemesi

 

• Eline aldığı işler için başarısızlık ve yetersizlik duyguları, korku ve kaygılar

 

• Engellenme eşiğinin düşük olması, sıkıntıya gelememe gibi pek çok neden erteleme davranışını ortaya çıkarıyor olabilir.

 

• Yapılacak işin tam olarak ne olduğunun net olmaması

 

• Odaklanma problemleri

 

• Olumsuz inançlar

 

Bazı şeyleri yapmayı erteleme hemen hemen hepimizin yaptığı bir davranıştır. Herkes hayatının bir döneminde bazı şeyleri yapmayı başka bir zamana ertelemiştir. Erteleme herkeste olabilen masum bir davranış olarak düşünülse de bazı kimseler için alışkanlık haline gelmiş olabilir. O zaman bireylerin hayatının pek çok alanında  olumsuz sonuçları görülebilir; iş hayatında sorunlar yaşayabilir, okulda başarısızlık yaşayabilir ve öğretmenleri ile iletişimi bozulabilir, arkadaşlık ilişkilerinde ve özel ilişkilerinde problemler yaşayabilir . Bunun yanında bireyin kendisi bu davranışından dolayı kendini suçlayabilir, sürekli tedirgin olabilir ve kendisini baskı altında hissedebilir ve  fizyolojik belirtiler gösterebilir.

Zaman Yönetimi

Zaman yönetimi, zamanı akılcı kullanarak daha verimli sonuçlar elde edilmesini sağlar. Günümüz koşullarında gündelik yaşamın gereklerini yerine getirmek zamana karşı gerçekleştirilen bir uğraş halini almıştır. Bu yüzden zamanı iyi değerlendirmeyi öğrenmek herkes için stresi azaltacak, yararlı bir beceridir.

 

Zaman yönetimi için yapılması gereken ilk şey zamanın nasıl geçirildiğini belirlemektir. Herkesin yaşamında sabit olan uyku, yemek, kişisel temizlik ve bakım, ulaşım gibi zorunlu işler için harcanan zaman çıkarıldıktan sonra kalan süre için planlama yapılabilir. Plan yaparken dürüst ve gerçekçi olmalı, görevlerin yanı sıra sosyal aktiviteler ve egzersiz için de zaman ayırmalıdır. Uzun ve kısa vadeli hedef ve öncelikleri belirlemek, hedefler için eylem planı yapmak, bunları gerçekleştirmek için yapılacak işler listesi hazırlamak, mükemmelliyetçiliği bırakmak, öncelikleri belirleyebilmek, hayır diyebilmek, aynı zaman dilimine birkaç işi sıkıştırmak (örneğin işe ya da okula giderken veya bir şeyler beklerken kitap okumak, yemek hazırlarken ya da banyo yaparken önceden kaydedilmiş ders notlarını kasetten dinlemek gibi) bu konuda ana başlıklardır.